بيش از 500نظامي تركيه با وجود مخالفت دولت عراق و پارلمان اين كشور ماههاست در پايگاه بعشيقه حضور دارند و اين مسئله به اختلافي جدي ميان دو طرف با خيز آنكارا براي مداخله در عمليات موصل تبديل شده است. همزمان با سفر كارتر به عراق و مذاكرات بينتيجه او با مقامهاي دولت مركزي اين كشور براي گرفتن مجوز مداخله تركيه در عمليات موصل، اين نيروهاي پيشمرگه كرد بودند كه دست به عمليات در اين شهر در نزديكي موصل زدند تا با تصرف آن پارامتر جديدي وارد معادله روابط آنكارا- بغداد شود.
نيروهاي كرد روز گذشته پس از عملياتي سريع اعلام كردند كه موفق به بازپسگيري اين شهر در 15كيلومتري موصل از نيروهاي گروه تروريستي داعش شدهاند. به گزارش رويترز، با وجود اعلام اين مسئله خبرنگاران نتوانستهاند وارد اين شهر شوند تا شرايط را مورد بررسي قرار دهند. همچنين نيروهاي پيشمرگه كرد جاده موصل به بعشيقه را در شمال عراق از نيروهاي داعش پس گرفته و به تصرف خود درآوردهاند. گزارشها نشان ميدهد كه نيروهاي پيشمرگه موفق شدهاند روستاي الفاضليه و بريزا و عمر قامجي را نيز در همين محور آزاد كنند.
اين حمله مدت كوتاهي پس از آن صورت گرفت كه مقامهاي دولت عراق طرح اشتون كارتر براي حضور نيروهاي تركيه در عمليات آزادي موصل را نپذپرفتند و آن را به صراحت رد كردند. اشتون پس از مذاكره با مقامهاي تركيه در آنكارا به بغداد رفته بود اما پس از مذاكراتي بينتيجه روز گذشته راهي اربيل شد.
- جواب رد دولت عراق
«متشكريم، اين عملياتي است كه عراقيها آن را انجام خواهند داد»؛حيدر العبادي، نخستوزير عراق با گفتن اين جمله در ديدار با اشتون كارتر، وزير دفاع آمريكا بارديگر نشان داد كه اين كشور هيچ تمايلي براي مداخله تركيه در اين كشور ندارد. منابع آگاه در دولت عراق اعلام كردهاند كه وزير دفاع آمريكا حامل طرحي براي مسئولان بغداد بوده كه بهدنبال تحميل حضور تركيه در عراق بوده است. براساس اين طرح، تركيه با ضمانت آمريكا متعهد ميشود كه نيروهاي خود را در روز بعد از اعلام پيروزي در موصل، از عراق خارج كند و سلاحهاي سنگيني كه در اختيار دارد ازجمله 50تانك، 12توپ، 8خودروي زرهي و 8هليكوپتر بهعنوان هديه به ارتش عراق بدهد.
موصل زماني جزء امپراتوري عثماني بوده و مقامهاي تركيه تمايل فراواني براي نفوذ بر اين شهر دارند. رجب طيب اردوغان، رئيسجمهور تركيه با اعلام اينكه موصل زماني جزئي از خاك تركيه بوده اعلام كرد آنكارا به مرزهاي جغرافيايي كشورهاي ديگر احترام ميگذارد حتي اگر اين تصميم بر قلب اين كشور سنگيني كند.
وزير دفاع آمريكا پيش از اين گفته بود كه سرانجام مقامهاي عراق با حضور تركيه در عمليات موافقت خواهند كرد؛ چون بغداد ميداند كه تركيه يكي از اعضاي ائتلاف ضدداعش به رهبري آمريكاست. پيش از اين هم منابع آمريكايي هم خبرهايي درباره توافق بغداد با آنكارا منتشر كرده بودند اما نخستوزير عراق با رد اين مسئله گفت: ما به همه ميگوييم كه عمليات موصل يك عمليات عراقي است و خود عراقيها بهزودي اين شهر را آزاد خواهند كرد و به هيچ نيروي خارجي هم اجازه مداخله در اين عمليات را نخواهند داد.
وزير دفاع آمريكا در سفر به بغداد همچنين اعلام كرد كه نيروهاي آمريكايي بعد از آزادي موصل احتمالا براي مبارزه با تروريسم و آموزش نيروهاي عراقي در اين كشور حضور خواهند داشت.
- تركيه در فكر منطقه امن در شمال عراق
تحولات اخير و تصرف بعشيقه توسط نيروهاي پيشمرگه كرد در حالي اتفاق افتاده است كه بنعلي ييلديريم، نخستوزير تركيه تمايل كشورش در ايجاد منطقه امن در داخل خاك عراق را با همكاري دولت اقليم كردستان عراق مطرح كرده است؛ درست نظير آنچه در خاك سوريه در مرزهاي مشترك با تركيه ايجاد شده است.
رسانههاي تركيه اعلام كردهاند كه دولت اين كشور خواستار حداقل ۱۰ كيلومتر منطقه امن در خاك عراق است و اين مسئله را ميخواهد با همكاري مقامهاي منطقه كردستان عراق به سرانجام برساند. نخستوزير تركيه تأكيد كرده كه اقليم كردستان عراق اهميت همكاري با تركيه را در اين زمينه ميداند و در چندين مناسبت آمادگي خود را در اينباره اعلام كرده است. به گفته مقامهاي تركيه مقامهاي كردستان عراق هم از حضور نيروهاي پكك در شمال عراق نگران هستند و در اين رابطه با آنكارا همكاري دارند.
- نيروهاي عراقي پشت دروازههاي موصل
با گذشت يك هفته از آغاز عمليات سرنوشتساز موصل، نيروهاي عراقي در مرحله دوم عمليات تمركز را بر شهرهاي اطراف موصل گذاشتهاند و در ۲۴ ساعت گذشته با آزادكردن چند شهر، از محور شرقي به دروازههاي موصل رسيدهاند و شهر قره قوش، مركز شهرستان حمدانيه را كه يك شهر مسيحي نشين است آزاد كردند.
با آزادي قره قوش عملا بايد شهرستان حمدانيه كه با مرزهاي شرقي شهر موصل تنها ۵ كيلومتر فاصله دارد را آزاد شده بهحساب آورد. اين در حالي است كه به گزارش واشنگتن پست نيروهاي عراقي و كرد كه تا پيش از اين براي مبارزه با گروه تروريستي داعش اتكاي زيادي به حملات هوايي ائتلاف تحت رهبري آمريكا داشتند از كاهش پشتيباني هوايي اين ائتلاف از آنها در عمليات مربوط به بازپسگيري شهر موصل شكايت دارند. همزمان با پيشرويهاي نيروهاي عراق در موصل تروريستهاي داعش از 3محور به شهرستان الرطبه در استان الانبار حمله كردند.
نظر شما